હું અને રતનિયો !

હું અને રતનિયો !

     શાળાનો ઘંટ પડી ગયો હતો . પ્રાર્થનાની સૂચના અપાઈ રહી હતી ત્યારે એ શાળામાં પ્રવેશવા માટે એક છોકરો દરવાજામાં ઊભેલાં ચોકીદાર સાથે રકઝક કરી રહ્યો હતો .

' ભોળાભાઈ , દરવાજો તો ખોલો ! '

' અગિયાર વાગી ગયા હો ભાઈ ! '

 ' હા , અગિયાર તો વાગી ગયા છે પણ થોડું મોડું થઈ ગયું . હાલી ને આવું છું ને એટલે . સર્કલમાં ગાડીયું ભટકાણી હતી તે એમાં ટ્રાફિક જામ થઈ ગયું ને હાલે એવું થાય તારે હાલું ને ? એમાં મોડું થઈ ગયું . દરવાજો ખોલો ને ? '

  ' કાલે , આવજે ! હાલ , હાલ ...હમભળાતું નથી...હાલતો......'

      હજી શબ્દ પુરા થાય ઇ પેલા તો દરવાજો ખુલી ગયો ને છોકરો દોડતો અંદર પેસી ગયો . ભોળાભાઈ દરવાજાના ખૂણામાં ઊભેલાં એ રાજુ ને ધમકાવવામાં રહ્યા ત્યાં આગડીયો ખુલી ગયો ને બેય છોકરા ભાગી ગયા .

   ' એલા....ઉભો તો રે ! કોણે કીધું તને દરવાજો ખોલવાનું ? '

    પણ હવે પગ વર્ગખંડની બાજુ દોડી ગયા'તા .

     હવે કોઈ આરો જ નોહતો . ને !

     ઇ બીજું કોઈ નય ઓલો રત્નો જ ! ને એ છોકરડાની આ મસ્તી ને મૂછમાં હસ્તા ભોળાભાઈ વળી દરવાજે મુકેલી ખુરશીમાં બિરાજમાન થઈ ગયા . ને શાળામાં પ્રાર્થના નો રવ ગુંજી રહ્યો . .......

                    ★★★★

     '  ક્યાં મરી ગયો તો ? '

     છેલ્લી બેંચે બેઠેલા બે માંથી એક બબડયો .

    ' કયા સુ , સર્કલે ઘાણી કરી નાખી . એક હોન્ડાવાળો સ્ફુટીની વાંહે ઠોકાય ગયો . ઈમાં બધાંને ઉભા રહેવું પડું . ઇ લપમાં મોડું થયું તો ઇ ભોળિયો અંદર નોતો આવવા દેતો ...નવરો ! '

  '  પણ ....'

 ' નમસ્તે ...સર ..'

   સામુહિક માન આપવા બધાં ઉભા થયા હતા.  એ એ બય તે ઉભા થઇ ગયા .

   ' નમસ્તે બેસો . '

   અને શિક્ષક અને પરિક્ષાર્થીઓ નું કામ શરૂ થયું .

  છેલે બેઠેલા બેય કાગઠિયા ક્યારના મોકો શોધતા હતા કે આ સાબ જાય ને વાત નો ફોડ પડે !

  પણ ઈચ્છા તો કોઈની ક્યાં પુરી થઈ છે .. બધાં મુંડા નીચે પુસ્તકમાં ( ? ) નજર રાખી એ સાબ ને સાંભળતા રહ્યા . પિરિયડનો બેલ પડ્યો કે ..

   ' એલા કામ પૂરું કર્યું ? '

  ' હા ! '

' કેટલા લાયો સુ ? '

  ' વીસ ! '

  ' ઓ હો ! '

' ક્યારે જવું છે ..રત્ના ? '

 ' તું કે તારે નીકળી જવી . પણ રાજ્યા તે ઇ વિહ ને મૂક્યા ક્યાં છે ? '

' સામે જો  ! '.......

કહી રાજુએ શિક્ષકના ટેબલની પાસે પડેલા એક મોટા બોક્સ જેવાં ખોખા તરફ ઈશારો કર્યો . કોઈ મોટા એલસીડી નું ખોખું હતું . ખૂણામાંથી તૂટેલું , ચારે બાજુ દોરીથી જાણે એ ખોખાને બચાવી રાખ્યું હતું . નહિતર તો ક્યારનું એ પડી જાત .

  ' એલા , ક્યાંથી લાયો ? આ માચડા જેવું ? '

' કાલ જતો તો એક ઘરની બાર પડ્યુતું . પછી ઇ માસીને પૂછ્યું ને હા પાડી તો લઈ લીધું . માળું હારું કામમા આયુ નકર આ બધું લાવત સેમાં ?

  ' એય ...રાજ્યા શુ વાત છે ? ' સાબ તાળુક્યા હતાં . સાબ આવી ગયા હતાં ને એ બેય ....!

  ' કંઈ નહીં સર ! ' કહી રાજુ એ પુસ્તકમાં માથું નાખી દીધું .

' પસી રિસેસમાં ! ' એટલું તો તોય બોલી જ લીધું .

    અને એ વાત માં પિરિયડનો પડદો પડી ગયો ........

     ★★★★★          ★★★★★★

   ' હા , ચાલ હવે બતાવ તો ખરો કેવું બનાવ્યું છે ? ' રત્નાએ રાજુને પૂછ્યું .

   ' હાં , શાંતિ રાખ ભય . પોણી કલાક સે ને આ વીહ જ સે. શાંતિભાઈને પડખે બેહાડી દે ! '

   ...અને આંખોમાં કોઈ વિશેષ કર્યાના અભિમાન સાથે રાજુએ એ બોક્સની દોરી કાઢી નાખી . રતનો કોઈ બીજી દુનિયામાં આવ્યો હોય એમ જોવા તલપાપડ બન્યો . રીસેસ માં વર્ગમાં આ બે જ હતા ને એમનો ખજાનો જોવા ....

   ' વાવ ....રાજ્યા આ તે કઈ રીતે બનાવ્યું ? કેટલું સરસ છે . '

  ' એલા , શાંતિ ...બધું કવ સુ . ' ને રાજુએ પોતાની કૃતિઓની માહિતી આપવા મંડી .

' જો , પેલાં તો 20 અઠવાડિયા પાંસ ભેગા કરી આ ડ્રોઈંગ ચાર્ટ લીધાં ઇ તો તને ખબર જ છે . હવે જો આ જે સે ને ઇ જારના રાડા જ્યારે પીળાં થઈ જાય ને તય ઈમાંથી જે થર્મોકોલ જેવું ધોળું પંભડા નીકળે આ ઈમાંથી બનાવ્યું . '

   રત્નો જોઈ રયો . રાધા ક્રિષ્ના શુ બનાયા તા , ઇ ધોળા થર્મોકોલનાં રાડા ને ચીરી ચીરી એનાં થી રાધા કૃષ્ણ બનાવ્યા હતા ........

   ' તે હે આ બનતાં કેટલા દી થયા ? '

 ' પાંચ ! '

' પાંચ જ . મારે તો ભવ જાય . આ લગાડ્યા કેમનાં . ફેવિકોલ તો તમે મળે નહિ...'

' બસ , એટલું જ . ગાંડા બાવળના ગુંદરને ઓગળી એને ગાળી એનાથી જ ચિપકાવી દીધું . ને બવ બાસ આવી તો બાજુનાં મગન કાકા પાહીથી ફોક્સ લઈ બે ચાર સ્પ્રે છાંટી દીધાં . '

    મધ્યમ વર્ગની ઊંચી કલાના સ્વામી એ રાજુ ....

    અને પછી તો લાકડાનાં કકડા , સ્ક્રેપ માંથી નીકળતો લાકડાનો ભૂકો , ફોનનાં સીમકાર્ડ ને ન જાણે કઈ કઈ વસ્તુમાંથી એને કલા કૃતિ બનાવેલી હતી .

એક પછી એક વીહ જોઈ રહ્યા ત્યાં રીસેસ પુરી થઈ .

    ★★★★★★

     ' બવ મસ્ત બનાવ્યું સે હો રાજ્યા ! '

    ' હા , મસ્ત તો બનાવવું જ પડે ને ! '

    સાબ કોઈ કામ સબબ જિલ્લા પંચાયતમાં ગયા ને એમનાં ફ્રી પિરિયડમાં બેય વાતોએ વળગ્યા .

     ' કેમ નય , ભાભી એટલી સારી છે તો આય સારું તો બનાવવું જ પડે ને ? '

   ' રત્ના પાસું તે શરૂ કર્યું ? '

   ' હા , આમેય બીજું તો તું કઈ વિચારીશ નહીં ! '

   ' નથી આવી ? '

   ' આવી સે ને ! '

  ' તો ઇયા સે નહીં !'

 ' ક્યારે જોયું ? '

  ' ક્યારનું ! '

  ' ઓફિસમાં છે ...કોઈ સુશોભન ચાલે સે ને ભાભી એમાં માસ્ટર સે , કેમ ! '.......

 ' હા , અને ઓલી આવી સે ? '

' હા , ઈય આવી સે ને ઈય ત્યાં...બેય ચગું મંગુ સાથે જ હોય ને ? '

' એક વાત પુસુ રાજુ ? '

' એ તારે પુંસવું પડે ? '

 ' ના , પણ એક વાત કવ ..તું આ બધું એનાં માટે કરે છે ને ? '

' રાજુએ માત્ર આંખ રત્ના સામે માંડી .'

ઘણીવાર આંખ કેટલુ બધું બોલી દે સે ને એય કઈ પણ બોલ્યા વિના !

' તો પસી એને કેતો કેમ નથી ? '

 રાજુ રત્ના સામું જોઇ રહ્યો .

  ' એ આ જોવાનું બંધ કર નકર માર ખાઈશ . '

' કેમ ...બળવા આવી ..? '

' બન્ધ થા , જો મેં કેમ ઓલી ને ધડાકે પુસી લીધું . હા , તો હા , બોલવું હોય તો બોલે નકર ...તુંય એમ એને...પુસી.....'

 ' રત્ના ? '

' હા , ભાઈ બંધ થવું સુ .'

 થોડી વાર આખા વર્ગમાં વાતો ચાલતી હોવા છતાં એ બેય માટે શાંતિ છવાઈ ગઈ .

 ' ક્યારે જવું સે ? ' આખરે રત્નાએ શાંતિ ભંગ કરી .

' હમણાં ...સાબની રજા લઈ ત્રણ વાગ્યે નિકળી જસુ . .......

   ★★★★■ ★★★★★★ ★★★★★★

     બેય રસ્તા પર આવી ગયા હતા . કોઈ મહામુલુ મોતી સાચવ્યું હોય એમ રાજુ એ એ બોક્સ પોતાની કાંખમાં જ લઈ લીધું હતું .

 ' આ લઈ તો લેસે ને ? '

' લઈ લેશે ...અરે ! એ બધાં આ જોઈ ગાંડા થઈ જવાના ! '

' સાચું ...? '

 ' એલા હા , ઈય ગાંડા થઈ જાશે અને જો ભાભી જોસે ને તો તું નહિ પુંસ ને તોય એ ...'

' રત્ના બન્ધ થવું કે ...? '

 ' હા , ભાઈ હા , પણ હવે આ ઓર્ડર તારે ઓલીને આપવાના હો .. ? ! '

    અને બેય એક આર્ટ એકજીબિશન ના ગેટ આગળ આવી ગયા.

     શહેરની આ ' વિકસીટ' વસ્તી હતી !

     ' ઓય કયા...? ' ચોકીદાર તાડુંકયો .

' એલા આ ચોકીદારે તો પતર ઠોકી સે . સ્કૂલે જાવ ટોયને બાર જાવ તોય . ' રાજુ નો પિત્તો ગયો .

' શાંતિ ભાઈ , એક કામ કર તું સામે મોલ આગળ બેન્ચ પર બેસ . હું મંજૂરી લઈ આવું સુ . આ બધું ક્યાં ફેરવસુ . ? '

 ' ઓકે ..ઝટ આવજે ...તને ખબર સે મને રાહ જોવી નથી ગમતી...'

' હા , અમારી તો રાહ ન જ જોવાય ને ...પણ સામે તો.....?  હા...'

' તારે જવું સે કે નય ? '

' જવ સુ '  ને રત્નો બાજુમાં ઓફિસે ગયો .

' મંજૂરી નય મળે તો આ કોણ લેશે ? ' નાં વિચારમાં રાજુ ખોવાયો . કેમકે એનાં પર તો ઘણો આધાર હતો .કયારેક સાવ સામાન્ય વસ્તુ માટે બીજા માટે ખૂબ મહત્વની હોય સે ને ?

 ' વની આવશે ...? ' આ પ્રશ્ન એને છેલ્લા બે વરહથી સતાવતો હતો . એ એ સોકરી હતી જેના માટે એ કઈક બનવા માંગતો હતો . અને એ પણ કદાચ એ સોકરીને ખબર સે કે કેમ એ પણ જાણતો નોહતો . હા , ક્યારેક એમની ફિક્સ જગ્યા છેલ્લી બેન્ચ પર શિક્ષક ભણાવતા હોય તયારે ખબર નય કેમ બે આંખો મળતી તો એને તો  એવું જ લાગતું કે એ બધું જ જાણે છે . ....એ આંખો એને પ્રેરણા આપતી કે એની માટે કંઈક ....

' ઓય ....ચાલ...! '

  રત્નો રાડું પાડતો હતો .

' એને ખબર જ સે....તું નો કે ને તોય...! '

  ને રત્ના એ મંજૂરીનું ફરફરિયું જ્યારે લેહરાવ્યું ત્યારે રાજુનાં ચેહરા પર કોઈ જગ જિતયાનો આંનદ હતો ...

   ' ચાલ ...' અને રત્નો એને લેવા સામો ચાલ્યો ....

હજી એ પગ આગળ માંડે ત્યાં........

       એક જબરદસ્ત ધડાકો થયો . કોઈ કાય સમજે એ પેલા તો રાજુ જ્યાં બેઠો હતો એનાથી થોડે દુર એક ધડાકો થયો . પેલા તો પ્રચંડ અવાજ , પસી લબરકા લેતી આગ અને પસી ધુમાડો .....ઘડી ભરમાં તો બધું જ બદલાઈ ગયું ..હમણાં એક સોકરો એક સોકરી માટે કંઈક બનવાના શમણાં જોતો હતો ...બાજુના ગલ્લે કાકા પાન બનાવતા હતા  , રત્નો રાજ્યા ને લેવા અવતો હતો.  હવે ત્યાં તૂટેલા , સળગેલા શબના ઢગલા હતા . માન્સ સળગતું હતું ....ને કદાચ માનવતા પણ ! માન્સ ની દુર્ગન્ધ હવામાં ભળી . રત્નો દૂર હતો તો એ ફંગોળાઈ ગયો હતો . રાજુ અને તેનાં ચિત્રો આગમાં ......

    ★★★■★★★

     ત્રણ દિવસ પસી જ્યારે રત્નો ભાનમાં આવ્યો ત્યારે એ સીધો રાજુ પાસે પહોંચી ગયો . દવાખાનું જાણે એ બોમ્બનું કારખાનું હતું . ઠેર ઠેર માણસો પડ્યા હતા ....કોઈ હાથ વગર , કોઈ પગ વગર , કોઈ ......

  ' રાજુ ક્યાં ...? '

  અને પુસ્તો પુસ્તો જયારે એ રાજુ પાસે ગયો.....

   એની પોતાની જાતને એ સાંભળી ન શક્યો . એ બારણામાં જ ફસડાઈ પડ્યો. એની આંખોમાંથી આંસુ આવી ગયા.  હોઠ નોહતા ખુલ્યા છતાં આંખો છલકાઈ ગઈ હતી.  કદાચ એનું નામ જ લાગણી છેને ...?

    રાજુ નો અડધો ચેહરો પૂરો સળગી ગયો હતો.  એ ભાગમાં ચામડી નું ઓપરેશન થયું હતું . કોઈ બિહામણો ...ભય લગે એવો .. એક બાજુનો હાથ ક્યાં રંગનો સે એ ખબર ન પડે એટલો બદલાઈ ગયો હતો . આખા શરીરે પટ્ટીઓ હતી...એ ધીમેથી ઉભો થયો...

' રાજુ .....'

બેયની આંખો મળી..... રાજુની આંખ પણ એ જ બોલી જે રત્નાની બોલીતી ....

     ' .......?.'

'...........!'

હવે શબ્દોની જરૂર નોહતી...

  ' એક કામ કરીશ....? ' રાજુએ પૂછ્યું ...

' સુ જોઈએ બોલ....!'

 ' થોડા કાગળ અને થોડાં રંગ ....!

    ★★★★★★★★★■■★★

    છ મહિના પસી આર્ટ એકજીબિશનમાં એવા ચિત્રો આવ્યા જે .....કોઈની કલ્પનામાં ન હતા . વિકૃત થયેલા માનવ!

      બધા જ સોલ્ડ! .......

       ◆◆◆◆◆◆

       '  ચાલ ....! '

  '  ક્યાં ' રાજુએ પછ્યુ .

     ' આપણે જવાનું છે ....! '

    '  ક્યાં ય નથી જવું .. હવે ક્યાંય જવાય એવું નથી રત્ના ! તું આવેશ એ જ બહુ છે ....જે દિવસે મેં મને અરીસામાં જોયો ને ....?'

' બન્ધ થા ! અને છાની માની તૈયાર થા !  '

 સાદા કપડાં એને ગમતા હતા .

   અને....

' ચાલ બેસ ...!'

 ' અને સાયકલ પર બેસાડી રત્નો એને નદી કિનારે બેન્ચ પર બેસાડી ....જતો રહ્યો .

  કેટલા દિવસ પસી એ બાર નીકળ્યો હતો ને ?

    એ નદી ને જોઈ રહ્યો.  પોતાના સપના પણ એ નદી તાણી જતી હોય એમ લાગ્યું . એની આંખમાંથી ધીરેધીરે ખબર ન પડે એમ પાણી ઉભરાઈ આવ્યા .

 'ક્યાં મરી ગયો ? '

  આજુ બાજુ ...જોયું કોઈ હતું ...નહિ....

  ' આ ક્યાં મરી ગયો ...? '

    કદાચ એ પોતાનાથી જ નારાજ હતો .

   

    થોડી વારે સામેથી એક ડ્રેસ નજરે ચડ્યો . મહેંદી રંગનો ડ્રેસ ! એની નજર ઇ બાજુ ગઈ ને એને વની યાદ આવી ગઈ . હશે ....થી મન મનાવી એ નદી તરફ જોઈ રહ્યો .

    પણ એ ડ્રેસ તો એની તરફ જ આવતો હતો . નજર ચોખ્ખી થઈ .

  એ વની હતી .

     રાજુનાં ધબકારા કદાચ બંદ પડવાના હતા .

      વની એની બાજુમાં આવી બેસી ગઈ . કોઈ વાત નહિ . કાઈ નહીં !

    નિરવતા .........

      થોડી વાર પછી વનીએ રાજુની સામે જોયું ........

         થોડીવાર પસી રાજુએ પોતાનું માથું વની ના ખભા પર ઢાળી દીધું .

     વનીની આંખમાં આંસુ હતા . રાજુ જેને માત્ર જોતો હતો આજે એ એની ' સાથે 'હતી .

      નદી કિનારે વનીનાં ખભા પર માથું ઢાળેલો જોઈ નદી કાંઠે ના મન્દિર પર રત્નો અને જાનકી કોઈ અલૌકિક સુખમાં ડૂબકીયો ખાઈ રહ્યા હતા . .......

લેખક - શ્રી મહેશ ગોહિલ