ચકુડી નું ઘર

ચકુંડી નું ' ઘર '

      શહેરથી થોડે દુર આવેલી ઉચ્ચ માધ્યમિક શાળામાં ગઈ કાલે જ વાર્ષિક પરીક્ષા પુરી થઈ હતી . શાળા તો છેલ્લા પેપરની સાથે જ બંદ થઈ ગઈ હતી . ગેટ પર તાળું લાગી ગયું હતું . આંનદની સરવાણિયુ માં મગ્ન બનેલાં એ નવલોહિયા પરિક્ષાર્થીઓ કોઈ જેલમાંથી પેરોલમાંથી છૂટ્યા હોય એમ ભાગ્યા હતા . કેટલાંકની તૈયારી એવી તો જડબેસલાક કે પેપર પૂરું થાય જે હોસ્ટેલમાં આવી રૂમમાંથી થેલો લઈ સીધાં રફુચક્કર ! તો કોઈ પેપર પૂરું કરી , પરત આવી સમાન પેક કરવામાં લાગી ગયા હતા . એ થોડા દયાળુ ખરાં કે હજી હોસ્ટેલમાં રોકાવા તૈયાર હતા . બન્ને હોસ્ટેલમાં આ જ ચાલતું હતું . એક કલાક પછી થોડી વાર પહેલાં છોકારા છોકરીઓ ( થોડાં યુવાન અને યુવતી પણ ! ) નાં કિલ્લોલ થી બેય હોસ્ટેલ ગુંજતું હતી એ હવે અચાનક સુમસામ થઈ ગઈ . કાગડા ઉડતાં નોહતા એટલુંજ . જાણે એવું જ લાગે કે અહી વર્ષોથી કોઈ રહેતું ન હોય એવું ભેંકાર બની ગયું .

      બીજી કલાકે છોકરાની હોસ્ટેલ પર પણ એક માત્ર કાળુભાઇ ચોકીદાર વધ્યા . છોકરીયું ની હોસ્ટેલ પર હજી કેટલીક છોકરીયુના આંટાફેરા ચાલુ હતા . વોર્ડન બેન એક પછી એક છોકરીની નોંધ કરી , આવનારાં એમનાં વાલીની ઓળખ કરી , એમની સહી લઈ છોકરીને જવાની રજા આપી રહ્યા હતાં . બધી રૂમમાં જવાની તૈયારી ચાલતી હતી પણ પચ્ચીસ નંબરની રૂમ હજી કોઈ સળવળાટ વગરની હતી .

           ગોરલ અને નેન્સીના રૂમમાં હજી કોઈ તૈયારી નોહતી થઈ .

        ' તારે જવાની તૈયારી નથી કરવાની ગોરું ..? ' બરણામાંથી જતી બેનપણીઓને જોતી , આવજો કહેતી નેન્સીએ ગોરલને પૂછ્યું .

    રૂમની વચ્ચે રાખેલી સેટી પર બેઠાં બેઠાં ગોરલ કઈ બોલી નહીં .

'હોય ગોરૂડી તને કવ સુ ! બેરી થઈ ગઈ છું . તારો થેલો તો પેક કર !'

  ' ......'

   કોઈ જવાબ ન દીધો એટલે નેન્સી બારણામાંથી નીકળી રૂમમાં આવી ગઈ . ગોરલ પાસે બેઠી .

   ' તારે જવાનું નથી ? '

    ' તને લેવા તો કાલે આવવાનાં સે ને ? તો હું આજે કેમ જાવ ? '

     નેન્સીનાં નયન અચાનક આંચકો ખાઈ ગયા .

     ' તને કોણે કીધું ? બવ ચાપલી થઈ ગઈ સુ ? '

    ' તું ઓફિસે ફોનમાં વાત કરતી હતી ને ત્યારે હું ત્યાં બેન પાસે આવી હતી તો તને સાંભળી ગઈ હતી .  એટલે મેં પણ પસી મારા બાપા ને કાલ લેવાં આવવાનું કહી દીધું . '

    ' ઓહ ! મારી ચકુંડી ! ' કહી નેન્સી એ ગોરલને વળગી પડી . કદાચ એની આંખોમાં પાણી આવી ગયા હતાં . હવે છુપાવવા કંઈક જ જોઈએ જ . ક્યાંય સુધી એ એને વળગી રહી .

   ' એય સાંતા કાંતા ...જવાનું નથી . તમે છેલ્લી છો  ? ' વોર્ડન બેન પૂછતાં હતા .

  ' ના , આજે નહીં બેન . અમારા વાલી કાલે આવવના છે તો અમે કાલે જઈશુ . '

  ' ઠીક છે . ' કહી એ જતાં રહ્યાં .

          'હવે બોલ શું કરશું ? ' નેન્સી એ પૂછ્યું .

         ' વાતું કરશું . ' ગોરલ બોલી .

        ' હાં , એમાં તો મારી ચકુંડી ઉસ્તાદ છે કેમ ? ' કહી નેન્સીએ ગોરલના વાંસામા એક ધબ્બો મારી લીધો .

      ' હા  એ તો છું જ ! ' કહી ગોરલે નેણ નચાવ્યા .

    ' હા , હા . ચકુંડી શુ નેણ છે . પેલાં સામે પણ આમ જ નેણ નચાવે છે ? '

    ' બીજી વાત કર ને ! ' કહી ગોરલ ચુપ થઈ ગઈ .

      નેન્સી પણ ઘડીભર ચૂપ થઈ ગઈ . એને થયું કે ખોટું આ પૂછી લીધું . રુમે થોડી વાર મૌન ધારણ કરી લીધું .

    ' ક્યારે જોયો હતો ? '

    ' છ મહિના થઈ ગયા . ..'

     ' કેમ હજી નથી આવ્યો ? '

    ' ના ...અને કદાચ એ આવશે પણ નહિ ...'

   ' કેમ એમ કહે છે ? '

   ' હા , કદાચ એ હવે નહીં આવે . ...'

       ને ગોરલ ને નેન્સી પહેલાં ના સમયમાં સરી ગયા .

      એ સમયે તો હજી એ આ સ્કૂલમાં આવી જ હતી . એકબીજાને ઓળખતી પણ નોહતી . નવી જગ્યા , નવા લોકો , નવો માહોલ ...એડજસ્ટ થતાં થોડી વાર તો લગે જ છે ને ? ધીમે ધીમે ગોરલ અને નેન્સી બેનપણી બની ગઈ . જોકે પેલાં એ બેય બે બિલાડી ઝઘડે એમ જ ઝઘડતી હતી ને ? પણ એ ઝઘડાએ જ એમને  એકબીજાનાં ખૂબ જ અંગત બનાવ્યા .

      ગોરલ બાજુનાં ગામડામાંથી આવી હતી . ખેતરનું કામ કરેલું હોવાથી ખૂબ જ કસાયેલી હતી ... અને રૂપ પણ એવું કે ' ગોરલ ' નામ એનાં કારણે શોભા પામતું . ઘણી વાર છોકરી અચાનક મોતી થઈ જાય છે ને અગિયારમું ભણે ત્યાં તો એ કોઈ યુવતી બની હોય એવું દ્રશ્ય ખડું થઈ જાય છે . ગોરલ પણ એવી જ છોકરી હતી ને હવે એ યુવતી બની રહી હતી . ...તો નેન્સી આ શહેરની હતી . એનાં પિતા કોઈ મોટા વેપારી હતા . એક ની એક હતી . આવી ત્યારે કાર એને મુકવા આવી હતી ...તો ગોરલ એને બાપા સાથે સાઇકલ પર !

    બસ આ ફરક હતો . ગોરલ અને નેન્સી વચ્ચે ! જેટલો સાઇકલ અને કાર વચ્ચે !

    બધું બરાબર ચાલતું હતું . બે મહિના પછી ગોરલ અને નેન્સીનાં વર્ગમાં એક છોકરો આવ્યો . હકીકતમાં તો એ વાવાઝોડું હતો . પેલા જ દિવસે એ એનાં રૂમના બદલે બાજુના રૂમમાં જઇ બેસી ગયો !

   ' સર આવું ? '

     અને આખો રૂમ એનાં તરફ જોઈ રહેલો . ઊંચો , ભૂરો , માસુમ અને થોડા વનેચંદ ના લક્ષણ હોય એવો એ બારણામાં જ ઉભો રહ્યો હતો .

   ' હા , ભાઈ આવો . કેમ મોડું ?

' સર , મારુ નવું એડમિશન થયું છે . એટલે ક્યોં મારો વર્ગ છે એ જ ખબર નોહતી . તો બાજુના રૂમમાં બેસી ગયો હતો ..એટલે ....'

   ને સાહેબ સાથે આખો વર્ગ હસી પડ્યો .

     એ ધીમેથી અંદર આવી બેસી ગયો . ...આ જ છોકરો છ મહિના પછી ગોરલના જીવનમાં વાવઝોડું લઈ આવ્યો .

         ★★★★★★

        ' એક વાત પૂછી જોવ તને ? ' નેન્સી બોલી .

    ' હા , બોલ . '

   ' એ તને ગમેં છે ? '

  ' કોણ ? '

   ' એ ...પેલો બાજુનાં રૂમમાં બેસવા વાળો ...'

    ' ......!'

   ' કેમ શુ થયું ...? '

    ' કાઈ નય નેનું ...પણ આજે પેલી વાર એણે મારી સામે જોયું ત્યારે મારાથી શરમાઈ જવાયું . પેલી વાર શરમાવું ..એ કેટલું ....શુ કેવાય એને....હા , કેટલુ અલૌકિક હોય છે ને ....મારા હૃદયમાં કઈક થયું . જોકે હું તરત અવળું ફરી ગઈ . પણ પછી મેં ત્રાંસી નજરે જોયું તો...એ તો લગભગ મને જ જોઈ રહે છે ....'

   ' હા , બેન બા ,....હવે નાહી લો ...તમે ગયાં..... !'   

    કહી એ દિવસે બન્ને કેટલી વાર સુધી વાત કરતાં રહ્યા .

    અને એક દિવસ ..રિસેસમાં .....

          ગોરલ અને નેન્સી વર્ગમાં નાસ્તો કરતાં હતાં....

       ' સાંભળો ....! '

        પેલો ભૂરો છોકરો એ બન્ને સામે હતો . 

        ' હા , ગોરલ તમને ...! '

        ' હા , બોલો ...! '

      ' તમે રામાભાઈની છોકરી છો ને ? :

     ' હા , તમને કેમ ખબર ? '

    ' તમારા બાપા મારા બાપાના ખાસ બાઈબન્ધ છે ...'

  ' તો.....! '

  ' તો.......' એને અંદાજો નોહતો કે ગોરલ આ રીતે વાત કરશે...તો એ થોથવાયો અને ને ...' કઈ નહિ ! ' કહેતો એ જતો રહ્યો .

  ' ચકુંડી .. '

  ' ચૂપ ....'

       ' તને ગમે છે ને ? ...કદાચ તું પણ એને ગમે છે ...મને તો એવું જ લાગે છે ...કે એને તું ભાવી ગઈ છું ...'

   ' હા , નેનું .. છે પણ..અત્યારે ...! પછી વાત કહી એ પણ ચૂપ થઈ ગઈ .

       ને ત્યારથી એ દેખાયો નોહતો .

      નેન્સી ને ગોરલ રૂમમાં જ આટલી સફર કરી આવ્યા .

       ભૂતકાળ કેટલું બધું આપી દે છે ને ?

        ......

        સવારે બન્ને સામાન પેક કરી તૈયાર થઈ ગઈ હતી . નસીબના ખેલ પણ અજબ છે . ગેટમાંથી એક કાર અને એક સાઇકલ સાથે આવતાં હતાં . કેટલું અંતર ને ? પણ ગોરલ ને નેન્સી તો એકાકાર છે ...

     કારમાંથી એક ભાઈ આવ્યા.

   ' ચાલો ....મેમ સાહેબ ...માલિકે તમને લેવા મને મોકલ્યો છે . '

   ' પપ્પા નથી આવ્યા ? '

   ' ના , એમને કોઈ મિટિંગ હતી . તે એ ત્યાં ગયા છે .'

    નેન્સી ની આંખો નમી ગઈ.  આજે વરસ પૂરું થયું . એને મળવા તો ઠીક એક ફોન પણ પપ્પાનો નોહતો આવ્યો . આજે પણ ન આવ્યા . ઘણીવાર બહુ નાની વાત ' મોટી ' હોય છે ને ? નહિતર કાર આવી હતી .

   પેલી બાજુ ગોરલના બાપા - એક પહેરણ , ધોતી , પગમાં પ્લાસ્ટિક ના ચપ્પલ ને માથે ફાળિયું બાંધી સાઈકલ લઈ- ગોરલ નો સમાન સાઈકલમાં મુકવા મથામણ કરતા હતા . ગોરલ એક બાજુ તો બાપા બીજીબાજુ બેસી એ બાંધેલા પંખા સાથે ...સામાન ટીંગાડતા હતા .. નેન્સી ને થોડું એવું લાગ્યું કે એના પિતા કરતા આ સાઈકલવાળા ગોરલના પિતા ' ધનવાન ' છે ....

   એ અચાનક ત્યાં ગઈ .

   ' કેમ છો મામા..? '

   ' અરે નેનુડી તું બેટા ! મજામાં ...તું કેમ સુ ? '

   ' બસ મજામાં ...પણ એક વાત કહું ..આ ચકુંડી ને આજે મારા ઘરે લઈ જાવ ? '   

  ' તારા ઘરે ? '

 પેલા તો એ આદમી ચમકી ગયો .પણ પછી ...

  ' કાલે મારી ચકુંડી ને પાછી મૂકી જઈશ ને ? ' 

   એમના માટે તો હજી એ ઝીણકી ચકુંડી જ હતી ને ?

  ' હા , કાલે હું પણ આવીશ ... ! '

  ' હા , આવજે દિકરા !  તને વાડી બતાવશું ને મજા કરાવહુ ...હો કે ! '

       નેન્સી તો .. હો ..કહી ગોરલ ને ખેંચી જ ગઈ .

    ને કાર ને સાઇકલ હોસ્ટેલ થી રવાના થઈ ગયા .

   ★★★★★★★

      કાર બંગલા આગળ આવી ઉભી રહી . એકભાઈ આવ્યા .

    દરવાજો ખોલવા .

     ચાલ .. કહી નેન્સી ગોરલને અંદર લઈ જવા લાગી .

   ' પણ સામાન તો લઈ ...'

  ' એ ...લેવાઈ જશે ....! તું ચાલ ! '

   કહી એ ગોરલને અંદર લઈ ગઈ .

       ગોરલ તો જોતી જ રહી . આવું તો એણે ટીવીમાં ક્યારેક જોયું હતું એવું ઘર હતું .

     ગેટ જ મોટો હતો . આરસથી આખું ઘર ભરેલું હતું . મોટા હોલમાં સોફા ગોઠવેલાં હતા . બને બાજુ દાદરા ઉપર જતા હતા . મોટો શો કેસ ... શુ શુ જોવું એ પ્રશ્ન હતો ..

    વચ્ચે એક ભાઈ ફોનમાં વાત કરતા હતા ....

    '  વન મિનિટ હા .. !' કહી એમણે એ બાજુ જોયું ...

   ' આવી ગઈ માય ડોટર ! બોલ કેવું રહ્યું આ વર્ષ ! જા . જલ્દી જમી લે ..તારી મમ્મી ને હું લોનાવાલા જઈએ છીએ . સાંજે વાત કરીશું હા , બેટા !  ' કહી એ બાજુ ફરી ગયા .

      ' પણ પપ્પા ...'

  ' સાંજે વાત કરીશું એમ કહ્યું ને બેટા .. સાંજે હો ..  ! ' કહી ....

    પંદર મિનિટ પછી એક કાર વળી બનગલાં માંથી નીકળી ગઈ .

      ★★★★★

     નેન્સી તો જડ બની ઉભી રહી .

    ' કેમ , ગોરલ ...હું સાચું કહું છું ને કે હું ઘરે નહીં ઘરેથી આવી છું . ? ! '

     નેન્સીનાં આંસુ ઝળકી રહયા હતા . ગોરલે એને બાથમાં લઈ લીધી .

       ' એક વાત કહું ..નેનું ... ? '

    ' હા , બોલ ...બીજું તો કોઈ છે પણ નહીં ... '

   ' આમ જ ચાલે છે ? '

   ' હમેશા ! '

      ને પાણીની સરવાણી વહેતી રહી .

       બીજા દિવસે વળી કાર બાર નીકળી .

        ' હાશ .. મજા આવશે .   પૂરો મહિનો હું ને ચકુંડી ...! '

      ને એ કાર ગામ તરફ દોડવા લાગી .

       ચકુંડી નું ઘર આવ્યું .

      કારનું બારણું ખુલ્યું .

      ચકુંડી ને નેનું નીકળી .

        સામે એક કાચું ઘર હતું .આજુ બાજુ વાડી હતી . મગ , ભીંડા , ગવાર , ચોળી ને શુ શુ ..

     ' વાહ ..કેટલું સરસ છે ..હે ને ચકુંડી....! '

 ' ઈલી આ મારું ઘર છે ! '

   ને જેવી એ આવી ....

    ખાટલામાં બેસી કઈક રીપેર કરતા.. ચકુંડી ના બાપા ..

   ' આવ આવ બેટા...' કહી ઓળઘોળ થઈ ગયા .

   ' એલી.. સાંભલેશ... આ નેનુડી આવી સે .. ચા પાણી મુક ! '

   ' હે ..નેનુડી આવી કે.....' કહેતા એક બેન વાડીમાંથી દોડતા આવ્યા . .

    ' મારી નેનુડી....ઓહ ..કેટલી મોટી સે નય ? ' કહેતા એ બેને તો નેન્સીનાં ઓવારણાં લઈ લીધા .

     આવતાં રહો....

        નેનુડી અને ચકુંડી ચાલ્યા ....કોઈ બારણું તો હતું ..નહિ...

   ' ચા મરી જયતી.... એક સાદ આવ્યો ને એક ટાબરીયો ...ચકુંડી નો ચોટલો ખેંચી ભાગ્યો .

    ' ઉભો રે ટણપા....! ' કહી ચકુંડી એની પાસળ દોડી..ને બેય ઉભા શેઢે ચડી ગયા ...

      થોડીવાર પછી ચકુંડી એ ટાબરીયાને ટીંગાટોળી કરી લઈ આવી ...

         નેન્સી જોઈ રહી . સાચે જ ચકુંડી ' ઘરે ' આવી છે ....અને હું ઘરેથી નહિ પણ ' ઘરે ' આવી હોય એવું જ લાગે છે ને ?

        '  બેસો . બેય હું આવું .. ' કહી ચકુંડી ના બા વાડીમાં જતા રહ્યા . ઘડી ભર પછી તો કેરી...તડબૂચ ખડકાઈ ગયા . ને ચીરીયું પડી ...ને મીઠું નાખી...શરૂ થઈ ગયું....ઓહયા કરવાનું ...

      બપોરે થાળીમાં શાક , છાશ ને રોટલો આવ્યા . પણ એમાં જે સ્વાદ નેન્સી ને આવ્યો એ બનગલાની ડીશમાં નોહતો આવ્યો . વાહ ચકુંડી તું ન હોત તો  મને આ ક્યાંથી મળત ...? ' કહી એ ભાવ વિભોર બની ચકુંડી ને જોઈ રહી . ગોળ બનેલ એ પરિવારમાં હવે નેનુડી પણ હતી . સાંજે બેય વાડીમાં ગઈ .

   ' સાંભળ નેનું ...છ મહિના પહેલા પેલો અહીં જ ઉભો હતો . જ્યાં તું છે ! '

    ' હે ! '

   ' હા , ..'

   ' શુ કે છે ..? '

    ' હા , ....'

   ' શુ કીધું એને ?

  ' કઈ નહિ .. બસ એટલું જ કે એ હવે ભણવા નહિ આવે ! '

  ' કેમ ? '

  ' ઘરે એનાં પિતાનું અવસાન થયું છે . હવે પુરી જવાબદારી એનાં પર છે . હવે એ ભણે તો ઘરનું શુ થાય ? '

   ' તો ...હવે .. ? '

  ' કઈ નહિ ...અમે નક્કી કરી લીધું છે ...

 ' શુ...મતલબ તું એની સાથે બોલે છે....? :

   ' હા ,... બોલી નથી પણ હંમેશા બોલી છું . !'

 ' મતલબ .. '

  ' હું , રાહ જઈશ . '

' એની ...ક્યાં સુધી ? '

  ' એ પગભર થાય ત્યાં સુધી . '

       અને એ ચકુંડી નીચે જોઈ ગઈ .

   ' ધાર કે એ ન આવે તો ? ' નેન્સીએ શંકા સાથે પૂછ્યું . .

   ' અમે ધારતા નથી નેનું ..હું જાણું છું . એ આવશે ..કેમકે .. આ ચકુંડી હવે એની છે .. '

   ' પછી વાત કરી...? '

    ' ના . હવે તો વાત થશે ...પણ મારા બાપ સાથે . એ આવશે અને બા પણ આવશે . ને વાત કરશે . '

  ' બા કોણ ? '

     ' હવે એના બા એ મારા બા પણ છે ને ? '

    ' એટલે લગ્ન ! '

  ' હા, ...'

   ' પણ એને ઓળખ્યા વિના.. '

  ' એ માટે ઘણીવાર એક પળ પૂરતી હોય છે . ને ઘણીવાર જીવન જતું રે તોય ઓછું પડે છે ...'

        નેન્સી જોઈ રહી . એક ઘરની તાકત !

        ' એક વાત પૂછું ? '

   ' આ કઈ રીતે બને ? '

    ' બને ...કેમકે ..સામે જો . એ મારુ ઘર છે . ઘર ! એ તાકત છે મારી જેનાથી હું એને ઓળખી છું . મારા બાપ ને માં આખો દી પરસેવો પાડી મને ભણાવે છે . એની સાથે હું દગો ન કરી શકું તો સાથે એ પણ એટલું જ સાચું કે હું એને મારી સાથે જોવા માંગુ છું . પણ ઘર પેહલા છે . એ ત્યાં સે ને હું અહીં ..પણ એક વાત નક્કી કે આ ઘરેથી મને લેવાં તો એ જ આવશે !. ...ને એ જરૂર આવશે ....! '

   નેન્સી જોઈ રહી . પોતે આ જગ્યાએ હોત તો ...

    એક સામાન્ય ઘર કેટલું મોટું ધન સંઘરી બેઠું હતું . એક છોકરી અને એક છોકરો ...શું આ રીતે જીવનનો નિર્ણય લઈ શકે ? અથવા શુ આ રીતે પણ જીવાતું હોય છે ખરું ? યુવતી એની લાગણી મનમાં જ ધબુરી ઘરમાં રહી શકે ...દીકરી ..બની ....

      ★★★★★

     વેકેશન પૂરું થવામાં હતું . કાલે શાળા શરૂ થઈ જશે . નેન્સી ને લેવા કાર આવી ગઈ .

   જતા જતા ...એના કાનમાં ચકુંડી કહી ગઈ ..આ બારમું છેલ્લું વરસ છે ...આવતા વર્ષે મારા લગ્નમાં આવી જજે ....

    કાર ધૂળિયા રસ્તે દોડવા લાગી . કારના કાચમાંથી નેન્સી એ પાછળ ફરી જોયું તો ....એક કાચું ઝૂંપડું...હતું ...પણ એ મહામુલું હતું .. કેમકે ....

   ' એ ચકુંડીનું ઘર ' હતું .

  

લેખક શ્રી - મહેશ ગોહિલ